Nowa aranżacja przestrzeni naszego ogrodu
W latach 2016-2019 nasze przedszkole uczestniczyło w przedsięwzięciu „Aktywne sposoby uczenia się w edukacji przedszkolnej – poznańskie centra wymiany doświadczeń” realizowanym przez Biuro Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Miasta Urzędu Miasta Poznania. Celem projektu było stworzenie nowej aranżacji przestrzeni trzech przedszkoli miejskich, zarówno sal dydaktycznych, jak i ogrodów przedszkolnych. Partnerem merytorycznym był Instytut Małego Dziecka im. Astrid Lindgren, a działania były realizowane w trzech miejskich placówkach: Przedszkolu nr 42 „Kwiaty Polskie”, Przedszkolu nr 46 i Przedszkolu nr 87 im.”Jacusia i Agatki”. Przedsięwzięcie jest kontynuacją Międzynarodowego projektu „YALE”, realizowanego przez Miasto Poznań w latach 2013-2015 we współpracy z Berlinem. Wymiana doświadczeń z berlińskimi przedszkolami stała się inspiracją do wprowadzenia nowych metod pracy z dziećmi oraz wprowadzenia pilotażowych zmian w aranżacji przestrzeni przedszkolnej. Realizacja projektu obejmowała kilka etapów. W pierwszym kadra przedszkola uczestniczyła w szkoleniach prowadzonych przez Instytut Małego Dziecka, dotyczących uczącej przestrzeni. Przeanalizowano również, jakie są potrzeby i możliwości przedszkoli w tym zakresie. Drugi etap obejmował przygotowanie projektów aranżacji wnętrz i ogrodów przedszkolnych, poprzedzonych konsultacjami z architektami wnętrz i krajobrazu. Trzeci etap to realizacja projektów w takim zakresie, na jaki pozwalał budżet przedsięwzięcia. Etap czwarty polega na dzieleniu się rezultatami projektu z innymi przedszkolami.
NASZEMU PRZEDSZKOLU stale towarzyszy motyw odkryć. Dotyczy to zarówno sal dziecięcych odnoszących się nie tylko do różnych „krain”, takich jak kraina przygód, zwierząt, lasów, łąk, tajemnic miast, odwagi, zabaw, odkrywców, ale także do metod pracy, w tym przede wszystkim metody projektu badawczego. Dzieci postrzegane są jako mali badacze świata ze swoją wrodzoną skłonnością do badania i eksperymentowania. Postanowiono zatem, że motyw „małych odkrywców” będzie kontynuowany w ogrodzie.
Wstępna koncepcja naszego ogrodu
Nowy ogród przedstawia kolejne krainy. Podzielony został na dwie główne strefy. Pierwsza strefa przed budynkiem, zwana „Rodzinną Italią”, poświęcona jest głównie dzieciom i rodzicom, którzy po wyjściu z przedszkola chcą nacieszyć się urokami ogrodu. Jest tu miejsce nie tylko do odpoczynku, ale także do integracji.
Aby przestrzeń spełniała te funkcje, urozmaicono ją o rabaty ozdobne, pnącze, labirynt z grabu, ławki, hamaki, leżaki, domek z wikliny czy zadaszenie chroniące przed nadmiernym nasłonecznieniem. Parking oddzielono ogrodzeniem zapewniającym bezpieczeństwo bawiącym się dzieciom.
Strefa za budynkiem i jego bokach służy zabawie oraz eksploracji pod opieką nauczycieli. Rozległy teren przed modernizacją skupiał głównie aktywność dzieci na placu zabaw z katalogowymi urządzeniami. Pozostała przestrzeń pokryta trawą wymagała zagospodarowania umożliwiającego wielozmysłową aktywność dzieci tym samym łącząc ogród w jedną spójną całość. Nad piaskownicami dodano słupy wielofunkcyjne z zadaszeniami, dźwigami i suwnicami uatrakcyjniające zabawę z piaskiem.
„Krąg obrad” z drewnianych pieńków, to miejsce spotkań, czytania bajek, ustalania planów na dalszą wyprawę. Jest zacisznym obszarem, którego charakter podkreśla zadaszenie z żagla. 
Choć główną strefą ruchową stanowi „Smoczy Wąwóz” z drewnianych bali wzdłuż ogrodzenia, nie przeszkadza to dzieciom wykorzystywać „Krąg obrad” do zabaw sprawnościowych.
Dużym zainteresowaniem dzieci cieszy się urządzenie do zabaw z wodą, z wiatraczkiem i tamą, do skonstruowania którego zastosowano mało wykorzystywaną stolikową piaskownicę.
„Brzozowy Gaj” to miejsce do zabaw ruchowych swobodnych lub tematycznych, dzięki zainstalowanym słupkom wielofunkcyjnym. Można z nich stworzyć boisko do gry w siatkówkę, kosza, a nawet domy oddzielone materiałowymi ściankami. Dobrym pomysłem jest również wigwam lub tor przeszkód.
Na „Dzikim Zachodzie” znajduje się również ażurowa wiata służąca jako warsztat do majsterkowania, eksplorowania, czy też prowadzenia zajęć w grupach. Uzupełnia ją niski rząd ścianek z okienkami służącymi do zabaw tematycznych oraz tło do przedstawień. Na „Dzikim Zachodzie” nie mogło także zabraknąć tipi, czyli domków do zabawy, w których można się skryć. Z „Brzozowym Gajem” tę strefę łączy ścieżka ziemna, która może służyć starszym dzieciom do jazdy na rowerze.
Na terenie nie mogło zabraknąć miejsca do eksperymentów przyrodniczych, które skupiają się w obszarze „Mlecznej Drogi” wzdłuż drugiego boku budynku. Znajdują się tam skrzynie do uprawi obserwacji roślin, elementy stacji pogodowej (wiatraki, termometry, higrometry), pojemniki z owocami natury (szyszkami, patykami, igliwiem itp.), budki dla ptaków i łąka z hotelem dla owadów. Zbudowano tam także ścieżkę sensoryczną z różnej wielkości otoczaków, szyszek, kory, kasztanów. Pod wszystkimi salami usytuowano także skrzynie, w których dzieci będą pielęgnować i obserwować rośliny ozdobne. Wzdłuż ogrodzenia rosną „gwiezdne” rośliny mające w nazwie gwiazdy, księżyc lub planety, nawiązujące do ulicy Księżycowej, przy której mieści się przedszkole.
Dzięki takiej aranżacji przestrzeni teren wokół przedszkola jest w całości wykorzystywany do wielozmysłowej aktywności dzieci, stwarza możliwość doświadczania, badania, eksperymentowania i odkrywania otaczającego świata. Jest miejscem integracji małych i dorosłych uczestników życia przedszkolnego, co stanowi ważny pomost w budowaniu przyjaznych relacji między nimi.
Źródło: „OGRÓD PRZEDSZKOLNY. Poradnik” – Publikacja powstała ze środków budżetu Miasta Poznania w ramach projektu „Aktywne sposoby edukacji przedszkolnej – poznańskie centra wymiany doświadczeń” realizowanego w latach 2016-2019 przez Biuro Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Miasta Urzędu Miasta Poznania. Współautorem publikacji jest Hanna Pawlak Dyrektor Przedszkola nr 46 w Poznaniu.