Metody wspomagania nauki czytania
ODIMIENNA METODA NAUKI CZYTANIA Ireny Majchrzak
Jest to metoda wczesnej nauki czytania, która poprzez zabawę i obserwację uczy dziecko w sposób łatwy, naturalny i przyjemny poznawać pismo. Polega na wprowadzeniu dziecka w tajemniczy świat czytelnictwa, przy wykorzystaniu jego imienia. Dziecko przez własne imię, z którym się utożsamia, rozbudza swoje zainteresowanie pismem, pisaniem i czytaniem. Ma okazję przyjrzenia się charakterystycznej formie każdej litery i rysunkowi całego imienia.
W tej koncepcji, zabawy i gry są wspólne dla wszystkich, w których jednak każdy działa z innym materiałem. Metoda ta podzielona jest na kilka, następujących po sobie etapów.
Pierwszy i szczególny etap dla omawianej metody to INICJACJA, której celem jest przyjrzenie się przez dziecko charakterystycznej formie każdej litery i rysunkowi całego imienia. Rytuał ten polega na wypisaniu indywidualnie w obecności dziecka jego imienia na poliniowanej kartce papieru, dzięki czemu dziecko ma okazję dostrzec różnicę pomiędzy kształtem poszczególnych liter oraz zwrócić uwagę na to, że każda litera imienia ma swoją specyficzną pozycję w liniaturze.
Kolejne etapy to:
– ŚCIANA PEŁNA LITER – wizualny system dydaktyczny, dzięki któremu dziecko m.in. dostrzega, że litery są obrazami głosek i różnią się miedzy sobą kształtem, rozmiarem i położeniem.
– PREZENTACJA ALFABETU – omawianie kolejnych liter alfabetu, posługując się przykładami imion i ze zwróceniem uwagi na kształt liter i odpowiadający im dźwięk.
– GRA W LOTERYJKĘ – stały elementy zabaw w czytanie, podczas którego dzieci szukają w swoim imieniu takich samych liter, jak w prezentowanym przez nauczycielkę wyrazie.
– TARG LITER – jest to ostatnie ćwiczenie związane z obserwacją liter, którego celem jest zwrócenie uwagi dziecka nie na własne litery, ale na te których w jego imieniu nie ma.
– NAZYWANIE ŚWIATA – to zabawy w dopasowywanie nazw do otaczającego świata – w sali i najbliższym otoczeniu.
Nauczycielki w wyżej wymienionych grupach pracują z dziećmi w oparciu o program wspomagający naukę czytania „Bawię się i czytam” opracowany przez nauczycielkę grupy „Poszukiwacze” – Agatę Lipiecką. Łączy on elementy aktywizujących metod wykorzystywanych w nauce czytania: w szczególności omawianej metody I.Majchrzak, która stanowi podstawę zabaw w czytanie oraz „Naturalnej nauki języka” i metody G.Domana. Metody te nie wykluczają się, lecz przeciwnie – łączą i uzupełniają.
METODA GLENNA DOMANA
U jej podstaw leży globalna nauka czytania. Jej autor to amerykański fizykoterapeuta i twórca metody rehabilitacji osób z uszkodzeniem mózgu. Wg niego dziecko ma „nieograniczony głód wiedzy połączony z łatwością przyswajania sobie nowych informacji” i „im więcej informacji wchłonie poniżej piątego roku życia, tym więcej ich zapamięta”. Oprócz doskonalenia kompetencji językowych, ważną rolę w jego koncepcji odgrywa oddziaływanie na analizatory wzroku i słuchu oraz rozwijanie spostrzegawczości.
Nauka czytania odbywa się podczas kolejnych etapów:
I ETAP – pojedyncze słowa;
II ETAP – wyrażenia dwuwyrazowe;
III ETAP – proste zdania;
IV ETAP – rozbudowane zdania;
V ETAP – książki;
Polega ona na organizowaniu dzieciom kilku sesji w ciągu dnia, podczas których w szybkim tempie, głośno odczytuje się słowa z tzw. ,,kart migawkowych”, napisanych czerwonym, a w późniejszej fazie czarnym drukiem. Autor podkreśla znaczenie systematyczności i konieczność tworzenia atmosfery zabawy oraz przestrzega przed sprawdzaniem umiejętności dziecka, które zniechęca je i zmniejsza wiarę we własne możliwości.
NATURALNA NAUKA JĘZYKA
„Naturalna nauka języka” to metoda, której założenia zostały przejęte z Nowej Zelandii, a oparta jest na rozwijaniu i pogłębianiu chęci dziecka do nauki mówienia, czytania oraz kreślenia symboli graficznych, czemu towarzyszy aktywność twórcza: dramatyczna, muzyczna, ruchowa i plastyczna. Czytanie rozpoczyna się od fazy zdaniowego i wyrazowego czytania globalnego, a elementem wspierającym tę umiejętność jest analiza i synteza słuchowo – wzrokowa w trakcie pisania oraz rozwiązywania różnego rodzaju zadań (indywidualnych i zborowych).
Metodzie towarzyszą książeczki dla dzieci nowozelandzkich autorów.
Podstawowym zadaniem nauczyciela jest zapewnienie warunków sprzyjających indywidualizacji oddziaływań edukacyjnych poprzez:
– organizowanie pracy zbiorowej, indywidualnej i w małych grupach;
– odpowiednie zagospodarowanie sali – wydzielenie miejsc stanowiących okazję do podejmowania określonej aktywności
– umożliwienie dzieciom własnej działalności w kącikach zainteresowań, prowadzących m.in. do nabywania kompetencji językowych.
